Marokko 2010 (Marrakech)
- Suzanne Kleijburg-Oosten
- Mar 2, 2010
- 25 min read
Updated: Feb 19, 2019
Klik hier voor de foto's
Voorbereidingen voor vertrek
25 februari
Over 2 weken is het zover, Denise en ik zullen 10 dagen door Marokko trekken. Nu lijkt dat heel wat maar het valt wel mee. We starten in Marrakech waar we een hotel in de medina zullen zoeken. Het liefst dicht bij het Jemaa el Fna plein. Dit plein is beroemd om zijn eten, slangen, kiezentrekkers en slangenbezweerders.
In Marrakech zullen we een dag of 4 blijven zodat we veel kunnen zien van al het moois wat er is. Vervolgens vertrekken we met de bus naar Essaouira. Dit is een plaatsje aan de kust (atlantische oceaan) waar het altijd veel waait. We verblijven hier in hotel Emeraude.
We zullen het allemaal wel zien, voorop staat dat Denise en ik veilig willen reizen.
En nu....moet ik eerst nog zien te herstellen van een longontsteking. Hier heb ik helaas meer last van dan ik wil.
Nog een paar dagen........
6 maart
Het begint allemaal wat werkelijker te worden, nog 5 dagen en dan zullen Denise en ik vertrekken. We hebben er, zoals bij elke reis, enorm veel zin in en verwachten veel mooie foto's te kunnen maken.
De hotels hebben we inmiddels ook maar besproken. Het blijkt toch allemaal redelijk vol te zitten en niets is zo vervelend als je niet in een fatsoenlijk bed kan slapen of je komt uiteindelijk in een enorm duur hotel omdat je anders niets kunt vinden.
We hebben in Marrakech 2 Riads besproken. Dit zijn huizen die verbouwd zijn tot een soort apartementen. Meestal is er een binnentuin en een dakterras waar je 's morgens heerlijk in het zonnetje kunt ontbijten.
We starten op 11 maart in hotel Agnaoue . Wij zullen hier tot 15 maart blijven waarna we met de bus (schijnt een heel avontuur) naar Essaouira gaan en in hotel Emeraude een paar nachten zullen zijn. Essaouira is een prachtig havenstadje met alweer een medina. Van diverse mensen heb ik gehoord dat het hier goed toeven is. Essaouira is door UNESCO uitgeroepen als cultureel wereld erfgoed en is ook bekend om zin Arganolie van de Argania spinosa,dit is één van de oudste bomen ter wereld. Na een heel intensief bewerkingsproces wat alleen door Marokkaanse vrouwen wordt gedaan, blijft er na vermalen een olie over die goed is tegen huidbeschadigingen, zonnebrand, allergische of geïrriteerde huid, jeuk, psoriasis, acne, waterpokken, haaruitval. In de winkel blijkt het onbetaalbaar maar via de locals in een jerrycan of fles goed te doen.
Op 15 maart gaan we weer met de bus (kaartjes een dag van te voren bestellen anders zit de bus vol!!!) terug naar Marrakech en dan zullen we in Riad Adriana slapen. Deze Riad is iets rustiger gelegen en een heerlijk plekje om vandaar interessante plekjes te bezoeken.
Marrakesh
11 maart
Vandaag om 14-50 vertrokken vanuit Düsseldorf. Gelukkig geen vertraging gehad. Wel hebben we een voorspoedige reis gehad met veel turbulentie.
Om 18.45 Nederlandse tijd zijn we aangekomen in Marrakesh en ook op het vliegveld verliep alles zeer voorspoedig. Na het invullen van de visumaanvraag en de nodige stempels in ons paspoort mochten we doorlopen.
Gelukkig hadden we een taxi besteld via het hotel. Na een minuut of 10 wachten kwam hij ons ophalen.....natuurlijk in een oude aftandse Mercedes met veel jengelmuziek. Het leek net of we in Egypte waren.
Onderweg naar het hotel toch af en toe met kromme tenen gezeten, ze kunnen niet rijden hoor die Marokkanen. Links en rechts inhalen. Brommers met hele gezinnen er op, 2 of 3 kinderen tussen pa en ma in.....levensgevaarlijk. Ezels, koetsen, voetgangers en een hoop mafkezen kom je tegen op de weg.
Onze eerste indruk van de medina: vies, lawaai, veel jurken en snorren en ontzettend veel verkeer. Morgen gaan we het verder verkennen en ik hoop toch heel veel mooie foto's te kunnen maken.
Nadat we ingecheckt hebben in ons hotel zijn we eerst een hapje gaan eten en even kort een verkenningsrondje gedaan. Maar......we zijn erg moe dus duiken we na een douche zo ons bed in.
Vanaf hier aan iedereen de hartelijke groetjes. Ik heb Teun net gesproken via de chat (laatste keer chatten was wel een jaar of 6 geleden!!!). Het is wel vreemd om zo zonder hem op ontdekkingstocht te zijn door Marokko. Maar....ik heb een hele leuke reisgenoot meegenomen dus dat maakt het dan weer leuk.
Hartelijke groetjes van Denise en Suzanne
Marrakesh medina
12 maart
Vanmorgen om half acht zaten we al aan het ontbijt. Dit wordt verzorgt door iets wat voor restaurant om de hoek door moet gaan. Je zit midden op straat te eten tussen de bedelaars en straatvegers! Maar goed, de jus d 'orange, eieren en stokbrood waren vers en smaakten heerlijk. Daarbij een heerlijk potje muntthee en wij konden starten met het verkennen van de medina.
Door een wirwar van steegjes zijn we uiteindelijk bij een aantal leerlooierijen aangekomen. Hier staan de mannen tot hun middel in de bassins met huiden om deze te kleuren en schoon te maken. De stank is ondraaglijk hoor, je krijgt dan ook een takje munt om de stank onder je neus te verdrijven.
De medina bestaat uit heel veel steegjes die allemaal op elkaar lijken. Als je niet uitkijkt dan ben je zo verdwaald. Om ons uit deze wirwar te bevrijden hebben we regelmatig de weg gevraagd aan de plaatselijke 'winkeliers'. Als je niet uitkijkt dan klampen de helpers je zo aan. Als je daar gebruik van maakt dan houden ze aan het eind van de rit hun hand op omdat ze geld van je willen zien. Deze ervaring hadden we nl op de heenweg al.

Terug op het Jemaa el Fna plein was het al weer een stukje drukker dan 's morgens vroeg. Veel slangenbezweerders en mannen die aapjes kunstjes laten doen. Ze klampen je aan om op de foto te gaan met ze. Wij hebben dit zeker niet gedaan, het is zo tegen onze principes omdat de dieren niet goed behandeld worden! Op het plein kwamen we ook een paar tafeltjes tegen met allemaal kiezen, tanden en gebitten. Je kies kun je door iemand daar laten trekken. Denk dat een tandartspraktijk hier nog niet echt van de grond is gekomen.
Na de hele ochtend gelopen te hebben zijn we, moe als we waren, lekker in een calèche gestapt en hebben ons heerlijk rond laten rijden door de stad. Knap hoe ze door de smalle steegjes manoeuvreren hoor.
Moe maar voldaan zullen we weer vroeg ons bed opzoeken. En morgen.......dan gaan we op een dagje op pad naar de watervallen.
De vallei van de Ourika
13 maart
Vanmorgen om 7.00 uur uit bed omdat we om 8.00 uur opgehaald zouden worden om naar de watervallen in de vallei van de Ourika te gaan. Dachten we.... Het bleek dat we pas om 9.00 uur opgehaald werden. Communicatie verloopt hier dus ook niet zo geweldig. Enfin, om 9.15 werden we opgehaald door iemand die ons weer naar iemand anders bracht. Alles loopt hier via iemands vriend en daar weer de neef van. Aan de één betaal je de trip en de ander brengt je weg en die verwacht aan het einde van de rit nog wel een riante tip!
We zaten in de 4x4 met nog een ander (wazig) stel. Zij uit Iran en hij uit Engeland. Of hij kan praten weet ik niet, we hebben hem in ieder geval niet gehoord. Vreemd was hij wel....bij elke waterval gingen zijn kleren uit en liep hij door het ijskoude water tot onder de waterval en ging daar kopje onder. Aan het eind van de dag zag hij echt blauw van de kou. Ook waren wij hem kwijt tijdens de koffiebreak......stond hij langs de kant van de weg op zijn kop te mediteren!!! Maar goed, het maakte de dag ook wel weer leuk.
We hebben ongeveer anderhalf uur in de auto gezeten en hebben heerlijk door het Atlasgebergte getoerd. Wat een armoede onderweg, een schril contrast met al die mooie natuur onderweg. Uiteindelijk zijn we op de plaats van bestemming aangekomen en werden door een gids meegenomen de bergen in. Mijn hemel zeg, we hebben zeker een uur naar boven geklauterd over rotsblokken, krakkemikkige zelfgemaakte brugjes met daaronder het kolkende water. Maar.....het uiteindelijke doel was schitterend! Als we naar boven keken lag op de toppen van het Atlasgebergte nog sneeuw, voor ons de waterval en hoog boven ons al die mooie groene bergen. Een plaatje dus... Na iets te hebben gedronken zijn we via de andere kant weer terug gegaan. Maar voordat we zover waren moesten we een moeilijk stuk doen, zeg maar een soort steile wand klimmen. Denise eerst en daarna mocht ik, dacht dat ik dood ging. De mensen die mij een beetje kennen weten dan ik enorme hoogtevrees heb en dit soort gekkigheid liever oversla. Maar vond dat ik het voor de anderen niet wilde verpesten dus heb me een echte grote meid getoond. Eerst moesten we tegen een rotswand klimmen van zo'n meter of 5 hoog. Helaas waren er geen riante plaatsen waar je even je voeten op kon zetten. Naast je een Marokkaan en hoog boven je ook één. Op de één kon je je afzetten en aan de ander moest je je optrekken. Maar weer heb ik iets overwonnen en daar ben ik best wel trots op.
Via de andere kant zijn we dus teruggegaan en dat was op zich heel leuk. Je waant je echt in een andere wereld en je voelt je heel klein tussen die hoge bergen. Bij terugkomst vonden wij en het andere stel dat we toch een fooi aan de gids moesten geven, hij had ons tenslotte weer veilig teruggebracht. Vertelde hij ons doodleuk dat we 50 dirham per persoon moesten betalen. Nu kost dat de wereld niet maar dat was niet zoals we hadden gedacht! Ze gaan gewoon voor je staan met hun hand in de ontvangststand. We wilden hem alleen bedanken voor zijn goede zorgen maar nu bleek dat de gids niet bij het dagtochtje inbegrepen was. We voelden ons behoorlijk opgelicht maar we hebben niet betaald. Dit hebben we gedaan na overleg met de agent die de trip heeft georganiseerd. Heel vervelend allemaal maar tja, hadden ze dit bij het bespreken maar moeten zeggen toch?
We hadden een hele leuke chauffeur die erg gezellig was op de heenreis. Jammer dat hij op de terugweg niet meer zo gezellig was.....hij was heel boos op ons vanwege die betaling. Jammer voor hem, toen hij lachte zag hij er goed uit maar dat werd een stuk minder toen hij boos was! Om half 5 waren we weer terug in Marrakesh. Hier was het weer heerlijk warm en we hebben dan ook als eerste een lekker kopje muntthee gedronken in het zonnentje op het terras.
Snel ook nog even buskaartjes gehaald voor onze rit naar Essaouira en terug. Hier hoeven we ons dus niet meer druk om te maken, twee plekjes in de bus zijn voor ons.
Na deze drukke dag zijn we helemaal uitgeteld en we voelen allebei de spierpijn al opkomen. Als je even zit wordt het wel erg pijnlijk om weer in beweging te komen. Mijn benen voelen als elastiek na al dat geklauter en bij Denise is het niet veel anders. Denk dat we morgen maar even naar de Hammam gaan en ons daar laten masseren (Teun: je had toch even mee moeten gaan joh).
Voor vandaag weer genoeg avontuur, morgen nog een dagje om verder door de medina te slenteren en plaatjes te schieten.
Nu nog even de foto's plaatsen en dan lekker onder de welverdiende douche.
Jardin Majorelle en de souk
14 maart
Vanmorgen hebben we heerlijk uitgeslapen. Was wel nodig na zo'n dag als gisteren, we hebben allebei veel spierpijn!
Vanmorgen hebben we een petit taxi genomen naar de tuinen van Marjorelle. Wat een hoop verschillende cactussen en vetplanten zijn daar te vinden. Je wordt ook heel vrolijk van die mooie blauwe en gele kleuren die ze her en der aangebracht hebben. Grappig detail: je moest voor de tuinen EN het museum een kaartje kopen. Wij waren die voor het museum vergeten en wilden dit dan maar later doen. Anderen hadden het wel gedaan en wat bleek: museum gesloten ivm werkzaamheden. Ze zullen dit bij de kassa ook niet even zeggen!
Enfin, we hebben een paar uur hier doorgebracht en genoten van de rustige natuur zo midden in het drukke, vieze Marrakesh. Voor de terugtocht hadden we weer een taxi bedacht maar wat blijk.....de prijzen vervijfvoudigen dan gewoon. Heb tegen de chauffeurs gezegd dat we wel gingen lopen. Zijn antwoord: ik hoop dat je goede schoenen aan hebt(tis immers een roteind terug). We zijn van de taxistandplaatsen weggegaan en hebben er op straat ééntje staande gehouden, deze was wel bereid voor een normaal bedrag ons terug te brengen. Voor de duidelijkheid: wat voor ons normaal is betekend voor een Marokkaan dat hij je alsnog heeft afgezet!
Bij terugkomst even snel naar het hotel, ik was mijn objectiefdopje kwijt. Lichte paniek want de lens is zo beschadigd hier in alle stof enz. Gelukkig lag hij nog op onze kamer,
Vanmiddag zijn wij weer naar de souk gegaan. Al zeg ik het zelf, ik heb weer mooie foto's gemaakt. Soms moet je een beetje brutaal zijn, soms een beetje stiekum en vaak gewoon heel vriendelijk. Je krijgt een glimlach terug, een vriendelijk woord doet altijd wonderen!
Omdat het vandaag zo warm is (30 gr.) hebben we regelmatig ergens iets gedronken. Zo kwamen we, uit het niets, Cafe Arabe tegen. Een trendy louncheplek waar we op het dakterras heerlijke verse jus d'orange hebben gedronken. Wat een leuke plek zeg.
Vervolgens onze weg voortgezet, we kwamen in het gedeelte waar de koopwaar geprijsd is. Hier hoef je dus niet af te dingen, is ook wel eens prettig hoor. Zo kwamen we bij een man die met handen en voeten schaakpionnnen aan het maken was van olijfbomen hout. Wat een kunstenaar zeg. Hij was zo gecharmeerd van Denise waarop hij voor haar een ketting heeft gemaakt en van betalen wilde hij niets weten!
Na nog een uurtje slenteren kwamen we op een plein waar rondom in de winkeltjes specerijen werden verkocht en op het plein zaten veel vrouwen die rieten manden en mutsen verkochten. Op de hoek van het plein vonden we een schattig eethuisje, Des Epices . Hier weer een glaasje verse jus d'orange en een broodje kofta en tuna gehad. Ons plekje: 1e verdieping voor het rechter raam. Een prima plek om ongezien foto's te maken.
Omdat we toch weer behoorlijk veel gelopen hebben vandaag besloten we op tijd naar ons hotel terug te gaan. We gaan zo, na het douchen en het chatten met het thuisfront even een hapje eten en dan weer vroeg onder de wol. Morgen moeten we weer op tijd op omdat we met de bus naar Essaouira gaan. Ben benieuwd hoe het is om tussen de locals in de bus te zitten.
Morgen dus weer een verhaal uit een andere plaats!
Essaouira, dag van aankomst
15 maart
Vandaag lekker uitgeslapen, we hebben de tijd tot 11.00 uur voordat we naar de bus moeten. Om 11.15 is het dan zover, we vertrekken met de taxi naar het busstation van CTM. Kaartjes hadden we al dus dat was makkelijk……..…dachten we. Om mee te mogen moest de bagage apart ingecheckt en betaald worden. Een mevrouw wees ons vriendelijk naar een meter verder waar een man met weegschaal stond. Voor ons nog een paar Duitse dames die geen woord Engels of Frans spraken, en maar wachten en wachten. Inmiddels was het al half 12, komt een man naar ons toe die zegt dat we maar om 12.00 uur terug moeten komen, dan wordt bagage voor Essaouira ingecheckt! Dat had zijn vrouwelijke collega ook wel kunnen vertellen! Zo werkt het dus hier niet: je bemoeit je NIET met het werk van collega’s en of je dan niet klantvriendelijk bent doet er niet toe. Je moet wachten, net als de rest van alle Marokkanen in dit land, op iets wat niet of veel later komt…….
Maar goed, wij hebben de bagage ingecheckt en nog even snel de camera’s in de handbagage gestopt. Stel je voor dat de hele handel naar Casablanca of Agadir vertrekt! Ja sorry, maar mijn vertrouwen dat het hier helemaal goed gaat is niet erg groot! Gelukkig kwam het wel goed: Denise heeft nog snel voor vertrek in het bagageruim gekeken en daar stonden onze tassen keurig opgeslagen. Wantrouwen was in dit geval onterecht.

De bus vertrok keurig op tijd en eigenlijk valt over de busreis niet meer te vertellen dat het erg warm was. We zaten precies aan de zonkant en als het buiten zo’n 32 graden is, is het achter glas wel heel warm en dat zonder airco. Maar goed, we hebben het overleefd. Met ons waren nog meer toeristen onderweg naar deze bestemming en slechts 2 locals. Onderweg nog een keer gestopt om te eten of drinken en om 16.00 uur waren we op de plaats van bestemming.
Om de bus uit te komen was nog een hele toer, hij werd nl door heel veel mannen met kaartjes voor een overnachtingsplek bestormd. Wat een gekkenhuis zeg, je kon bijna niet uit de bus bij je bagage komen. Uiteindelijk is het toch gelukt en moesten we onze weg naar Riad Emeraude vinden. We hadden al snel een kruier gevonden die ons naar de juiste plek zou brengen en vooraf afgesproken dat hij dit voor 15 Dirham zou doen. Nu wist hij de weg niet zo goed en met de spierpijn nog in onze benen en het hoge looptempo van de jongen kwamen wij toch ietwat gesloopt bij de Riad aan (na veel omwegen omdat het onvindbaar was voor hem). Wil ik afrekenen (met een fooi van 3 Dirham), is het meneer te weinig en moet hij ineens 30 Dirham hebben, het dubbele dus. Op de stoep van de Riad dus een hoop geschreeuw van de knul maar ik was door deze actie van hem toch echt niet van plan meer te betalen dan wat we afgesproken hadden. Eind van het liedje gooide hij al het geld naar mijn voeten. Later, toen wij lang en breed in onze kamer waren kwam hij alsnog het geld ophalen natuurlijk. Zo stom was hij nou ook niet.
Van de schrik bekomen en heerlijk gedoucht hebben we eerst eens onze mooie kamer bewonderd. Wat ziet dit er schoon en gezellig uit zeg. Na bij de eigenaresse een plattegrond opgehaald en een massage voor morgen besproken te hebben (2 uur lang voor 31,50) gaan we de stad verkennen.
Essaouira is een heel oud vissersstadje waar nog volop vis verhandeld wordt. Tot ’s avonds laat zie je de verkopers met verse vis en kreeft langs de kant van de weg zitten. We zijn ook nog even naar de haven gegaan waar we hebben genoten van een prachtige zonsondergang. Inmiddels was het al 20.00 uur dus na een snelle pizza weer terug naar de riad om met het thuisfront te ‘kletsen’ via MSN.
Vroeg naar bed want morgen wordt het weer een lange dag.
Essaouira, dag van de verrassingen
16 maart
Vandaag hebben we een heel bijzondere dag gehad. Het begon al met het ontbijt. Dit was op het dakterras, in het zonnetje. Wat een luxe….Wel uitkijken voor de meeuwen, ze gaan er zo vandoor met je croissantje. Na het ontbijt gelijk op pad, we hebben maar 1 hele dag in Essaouira.

Al rondkijkend en fotograferend kwamen wij bij een heel klein werkplaatsje van ene Mohamed Benini. Deze Mohamed maakt prachtige potjes, kaarsenstandaards, schalen en vazen van Thujahout. Dit hout wordt op de houtdraaibank tot eindproduct gemaakt waarna hij van een oude tinnen vergiet of pan hele smalle reepjes knipt en deze in, bijv. het potje slaat als bloemmotief. Denise wilde graag zo’n potje dus we hebben hier een hele tijd gezeten, hij was zo enthousiast dat hij ons wilde laten zien hoe hij het allemaal maakte. In Nederland betaal je voor dit soort handenarbeid veel geld maar hier schaam je je bijna voor de prijs. Met een vriendelijke glimlach en een handdruk met de belofte de gemaakte foto’s aan hem op te sturen, zijn wij weer verder gewandeld.
Nog geen twintig meter verder hoorden we een vreemd geluid uit een werkplaats komen. Hier zat een man achter een soort kantklosmachine die hij zelf gemaakt had. Deze machine draaide van 6 gekleurde draden een geheel wat hij, onder het draaien, als versierrand aan een jlebba naaide. Deze man, Mohamed Argan, maakt alle jlebba’s met de hand en ze zien er prachtig uit. Hij heeft een heerlijk potje muntthee voor ons gezet en daarbij uitleg gegeven hoe je het best de thee kan maken. Wel met handen en voeten want mijn Frans is niet zo goed maar nog altijd beter dan mijn Arabisch. Ik wilde graag Arganolie kopen dus na de thee heeft hij ons naar een winkel gebracht waar we olie en andere, lekker ruikende dingen hebben gekocht. Weer met een glimlach en een handdruk en de belofte de foto´s op te sturen, afscheid genomen van Mohamed. Soms kom je mensen tegen die iets met je doen. Het zal in de naam zitten want ooit heb ik in Egypte een Mohamed leren kennen die ik nu nog steeds, als ik daar ben, ga opzoeken. Soms kun je zeggen dat het vrienden op afstand zijn, al na 1 ontmoeting.
Inmiddels was het al bijna drie uur, tijd voor onze welverdiende massage. En mensen, het was heerlijk. De twee uur waren helaas snel weer voorbij en voordat wij er erg in hadden stonden we al weer buiten.

Omdat het erg warm was, zo’n 32 graden hebben we de rest van de middag een beetje bij de haven en het water rondgehangen. Leuk om te kijken hoe de vissers hun waar proberen te verkopen of schoon zitten te maken. Het is een gekkenhuis bij de visafslag. Soms zie je een gevangen haai voorbij komen of een morene of een pijlstaartrog. Sommigen zien er erg indrukwekkend en gevaarlijk uit.
Teruglopend en op zoek naar een restaurant komen we langs een winkeltje waar we al eerder met een knul hebben staan praten. Wij maken ook kennis met een vriend van hem uit Mali. Deze is blind aan één oog en behoorlijk scheel. Deze vriend verteld dat hij graag muziek maakt en vraagt of we wat willen horen. Natuurlijk willen we dat maar gelijk vraag je je af: wat willen ze nu weer verkopen. Wat blijkt: HELEMAAL NIETS! Hij wil alleen maar muziek spelen, een soort drum. Het klinkt helemaal geweldig en je voelt je toch een beetje speciaal als je in zo’n berberwinkel met een paar man zit te luisteren naar hun muziek. Normaal gesproken ben ik niet zo dat ik inga op dit soort uitnodigingen maar het voelde goed…….
Terugkomend op onze muzikant: het blijkt dat hij muziek heeft gemaakt met Youssou N'Dour. Mij is hij wel bekend maar voor als je niet weet wie het is moet je ff op hier kijken: http://www.youtube.com/watch?v=Ijzn2FPyPqM&feature=related.Ik moet je zeggen dat het een geweldig uurtje was daar bij de muziekmakende mannen.
Toen we zeiden dat we weggingen werd gevraagd of we toch maar terug wilden komen, ze gingen verse vis halen bij de haven waarna ze een vis-tajine gingen maken. Ze zouden het heel leuk vinden want ze wilden ons welkom heten in Marokko. Nou ben ik niet zo bang uitgevallen maar heb toch maar gezegd dat we andere verplichtingen hadden. Als ik nu met Teun was geweest had ik het zeker gedaan. De vraag is of we dan ook een uitnodiging hadden gehad………..Je blijft natuurlijk loslopend wild want als ik niet uitkijk ben ik Denise zo kwijt. De hele dag krijgen we te horen dat ze mooi is, vragen ze hoeveel kamelen ze moet kosten, en wat haar telefoonnummer is. En ik? Het blijven charmeurs maar ik maak me geen illusies, ik hou het sowieso maar lekker bij mijn Nederlandse man.
Marrakech
17 maart
Vanmorgen lekker rustig aangedaan, we gingen pas om half een met de bus terug naar Marrakech dus nog even een klein rondje Essaouira en dan zit het er hier weer op. In de bus was het heel erg rustig, er zaten maar 8 mensen in en dat waren allemaal toeristen.
Weer terug in Marrakesh een te dure taxi genomen, een dikke vette Mercedes. Heb nog wat van de prijs kunnen krijgen maar toen ik zei dat hij een mooie auto had die ook nog eens netjes eruitzag en lekker rook werd de prijs weer verhoogd. Hij moest er zelf heel hard om lachen!! Wij ook hoor, we namen ook maar aan dat het een grapje was.
Bij Bab Doukkala (een middeleeuwse poort die toegang geeft tot de medina) zijn we eruit gegaan en tja…..toen op zoek naar onze laatste Riad. Dat viel nog niet mee, ergens had ik gelezen dat het 2 keer links af was maar dan zouden we zo de poort weer uitlopen. Dat kon dus niet goed zijn. Om weer geen gezeur te krijgen met een jochie die ons voor veel geld naar het Riad zou brengen dacht ik zo slim te zijn om het bij een groentekraampje te vragen. Stom natuurlijk, die kerel roept een keer in het Arabisch en ja hoor, daar komt weer zo’n ventje aangelopen. Omdat ik thuis mijn huiswerk gedaan had over de locaties van de Riads/hotels wist ik dat we niet ver uit de buurt zaten dus ging ik er vanuit dat we binnen een minuut of 2 er wel zouden zijn. FOUT!!! Begint dat joch door een doolhof van steegjes ons weg te brengen. Ik was al helemaal niet blij want ik had mijn bagagetas en een behoorlijk zware rugzak om mee te zeulen. En helaas zijn de straten van Marrakech niet mooi strak aangelegd, er ontbreekt nog wel eens een stuk asfalt en de stoepen zijn zeker 40 cm hoog.
Na veel gezeul en een enorme omweg (je moet wat doen om de prijs op te voeren) zijn we dan eindelijk met het zweet op de rug (het is 35 graden vandaag) aangekomen op de plaats van bestemming. Ik had geen kleingeld meer en gaf de jongen mijn laatste 2 Euro muntstuk, ik vond dat een riante vergoeding. Hij dus niet want hij vroeg een biljet van 5 Euro. Mijn bloed begon te koken, je wordt er toch niet goed van? Soms is afdingen leuk maar als je telkens dat gedoe hebt met het verhogen van de prijs als je er bent dan is de lol snel over. Maar goed, hij heeft het geld toch maar aangenomen en is vertrokken.
En toen……ging de deur open van Riad Adriana! Wat een oase van rust en wat is het hier mooi. In het midden een fontein met rozenblaadjes en rondom heel gezellige zitjes. We werden ontvangen met het inmiddels o zo bekende kopje muntthee en een schaal Marokkaanse koekjes. Vervolgens kregen we een rondleiding. Een mooi dakterras vol met planten en gezellige zitjes. De mimosa bloeit volop dus het ruikt er ook heerlijk. En toen onze kamer…..o zo mooi en gezellig ingericht. Op de kussens en in de badkamer, overal lagen rozenblaadjes. De inrichting van deze Riad geeft heel leuke ideeën voor de tuin thuis. Teun, we kunnen weer aan de slag als ik thuis ben.
Na een douche maar weer op pad en tjonge, wat een bende als je de straat uitloopt. Kippen worden op straat geslacht en overal zie je vlees hangen met vliegen. Soms kom je een apotheek tegen en die staat in schril contrast met de rest van de ‘winkeltjes’ en kraampjes.
Op zoek naar het avondeten zagen we een bord van La Maison Arabe. Wij weer een luguber steegje in en we vielen weer van de ene verbazing in de andere. Een soort butler stond bij de deur en vroeg of we een rondleiding wilden voordat we besloten of we er wilden eten. Nou ik kan zeggen dat we het gevoel hadden in de film van Laurence of Arabia terecht gekomen te zijn. Op de binnenplaats met zwembad waren rondom tafeltjes geplaatst waar je kon eten. De hele entourage was zo geweldig en chique dat wij ons, in ons reiskloffie (bergschoenen, t-shirt en ¾ broek) een beetje opgelaten voelden. Maar het idee van heerlijk eten sprak ons zo aan dat we besloten hebben er te blijven eten. Enigste minpuntje: het was niet goedkoop maar we hebben heerlijk zitten smullen en dat maakte veel goed.
Terug in het hotel weer even geprobeerd om de webcam aan de praat te krijgen op mijn laptop. Teun wilde ons toch graag even zien (wij hem ook natuurlijk) en ja hoor eindelijk is het gelukt. Hier hebben we wel een dag of 3 over gedaan omdat we allebei een verschillende versie van MSN gebruikte en dan lukt het niet.
Tevreden en voldaan rollen we vanavond ons bed weer in. We zijn benieuwd wat morgen gaat brengen. Wat al wel zeker is we gaan dan gebruik maken van de ligbedden op het dakterras omdat we al zoveel gelopen hebben de afgelopen dagen. We zijn wel aan een beetje rust toe.
Wachten………de varianten
18 maart
Het alsmaar wachten van de doorsnee Marokkaan is iets waar ik me heel erg over verbaas. Als je hier rondkijkt dan zie je dat de meesten de hele dag doelloos rondhangen. En met doelloos bedoel ik dat sommigen alleen wachten tot de dag voorbij is en hopen dat morgen weer een toerist langskomt die ze wat geld toestopt. Eigenlijk hebben deze mensen nog wel iets wat een soort doel is, nl geld scoren.
De andere wachters met een doel zijn de winkeliers. De hele dag zien ze van die, in hun ogen, rijke toeristen in drommen voorbij komen. Bijna elke winkel verkoopt het zelfde en niemand onderscheidt zich van de ander. En ja, veel mensen kijken, kijken en niet kopen. De winkelier wacht en onderneemt af en toe een poging om een argeloze toerist naar binnen te roepen.

Er zijn er ook die helemaal geen doel hebben en de hele dag in de kruiwagenstand liggen. Dit houdt in dat hun kruiwagen ergens staat, kan op straat zijn of langs de weg en de eigenaar van deze kruiwagen hangt hier de hele dag in. Geen verschil te zien in houding, ’s morgens of ‘s middags. Ik kan mij voorstellen dat hun dagen heel lang duren. Meestal liggen ze met de ogen dicht en soms gaan deze ogen hèèl langzaam open om gelijk weer dicht te gaan. Er staan op deze manier zoveel kruiwagens of handkarren langs de kant van de weg dat ik me afvraag of ze deze nog ergens anders voor gebruiken.
Ze kennen hier ook het fenomeen “in het open veld zitten op een steen’. Bij voorkeur alleen en soms tref je een tiental meters verder nog zo’n steenzitter aan. We hebben het dan over een behoorlijk stuk land waar ze zitten. Wat ze daar doen? Wachten, kijken en alweer doelloos zitten kan ik mij zo voorstellen.
Een andere manier van wachten is staand langs de weg. Helemaal alleen en op de weg turend. Geen beweging in te krijgen. Deze manier van wachten kom je minder vaak tegen dan de zittende variant. Dit zal komen omdat de hele dag staan toch ietwat vermoeiend is.
De zittende variant kom je overal tegen. Op een steen, aan de kant van de weg, tegen een lantaarnpaal of iets wat er op moet lijken. Op een stoel voor een winkel of op een bankje.
Wachten in de auto met de stoel in de slaapstand is ook zo’n voorbeeld. Deze auto kan geparkeerd staan voor een winkel, langs de kant van de weg of op een parkeerterrein. Meestal ligt de eigenaar ervan met open mond te slapen. Toch ook een vorm van wachten.
Nu zijn er ook nog de liggende wachters. Deze zijn min of meer de ergste omdat ze het niet meer kunnen opbrengen om te staan of zitten. Deze liggende wachters kom je langs de weg tegen, in winkelstraten, in portieken en op pleinen. Bij ons noem je deze liggende wachters vaak zwervers en ik heb dan ook de indruk dat heel veel wachters nooit een ander toekomstperspectief zullen hebben.
Jammer, het is zo’n mooi land maar de rijkdom wordt slechts in hogere kringen ervaren. Met de komst van Koning Mohammed VI zou er iets veranderd zijn maar het volk ervaart nog net zo’n toekomstloze situatie als onder het bewind van zijn vader. In deze geldt helaas nog steeds ‘wie arm wordt geboren zal ook arm sterven’.
Wat doe je in Marokko als je arm bent? Inderdaad: WACHTEN op een betere toekomst!
Marrakech, nog 2 dagen
18 maart Temperatuur: 30 graden, zonnig en later in de middag bewolkt.
Bijna zit het er weer op, onze redelijk avontuurlijke reis naar het warme Marokko. Nog 2 dagen en dan vliegen we weer naar huis. Het thuisfront is blij als wij weer thuis zijn. Voor ons mag het nog wel wat langer duren. Natuurlijk gaan we altijd graag naar huis maar avonturieren is nog altijd leuker.
Na een zeer slechte nacht, we moesten samen het bed delen, was ik al heel vroeg op. Nadat Denise ook besloten had uit bed te komen wilden we de souk nog verkennen omdat we hem van deze kant nog niet gezien hadden.
De hele reis hebben we niets anders gezien dan winkels met tassen. Nu denken ze thuis vast gelijk dat ik er al een stuk of 10 gekocht heb maar helaas: vandaag de EERSTE EN TEVENS LAATSTE. Omdat hij niet helemaal naar mijn zin was hebben ze hem, terwijl we erbij waren, gemaakt zoals ik hem hebben wilde. Helemaal top natuurlijk. Eerst even langs degene met de naaimachine en daarna langs degene die hem van de juiste olie voorzag. Ik probeerde een praatje met deze man aan te knopen maar hij reageerde totaal niet, keek mij zelfs niet aan. De tassenverkoper legde uit dat deze man (met enorme baard) niet met vrouwen praat en ze ook niet aankijkt. Zelfs luisteren ze niet naar muziek maar de hele dag naar gebeden uit de Koran. Ik kan mij haast niet voorstellen dat je dat vrijwillig doet maar toch schijnt dat wel zo te zijn.
Na het afrekenen van de tas en het nuttigen van het, soms door Denise verfoeide, kopje muntthee zijn we weer verder getrokken richting het Jemaa el Fna plein. Echter, we kwamen niet ver. Voordat we er echt erg in hadden zaten we in een winkel te kletsen met een man die soms een paar maanden naar Nederland gaat. In Nederland komt hij op uitnodiging omdat hij zich bezig houdt met Reiki. Wel grappig om met hem te kletsen en na wat drukken op mijn voeten en handen wist hij te vertellen dat ik niet in balans was maar gelukkig wel een sterke vrouw. Hij had een goede tip voor mij, nou ja voor mij? Ik vrees dat Teun er gelukkiger van wordt: 5x per week aan de bak qua ‘social life’ samen met Teun (als je begrijpt wat ik bedoel) en dan zou het met mij helemaal goed komen! Ik vraag het me af……….jaja. Snel maar verder gelopen voordat hij nog meer energievretende suggesties aan de hand doet!

Nog maar een paar meter verder aangekomen werden we door een knul aangesproken die, het ging zo snel, Denise van een tulband en dito jurk/rok/broek had voorzien, gemaakt van een shawl. Heel kunstig want als je het mij vraagt dan lukt het niet. Na wat foto’s heb ik me maar opgeofferd en een mooie zijden shawl gekocht. Deze jongen heeft ons verder meegenomen in de souk om ons te laten zien hoe zijn vader de zijde aan het kleuren was. Wat een monnikenwerk is dat zeg. Ook werd hier de wol die ze gebruiken voor de kleden, in allerlei kleuren geverfd en dit allemaal met de hand! Ook was te zien hoe ze shawls weven. Het valt wel op, Marokko is een land van handenarbeid waarbij ze bijvoorbeeld gebruik maken van oude fietswielen om garen te spinnen.
Aangekomen op de Jemaa el Fna als eerste geprobeerd te pinnen. Dit was eerder die morgen ook al niet gelukt. En ja hoor, weer niet. Nu moest ik direct aan een collega denken waarbij in l’Estartit in Spanje haar bankpasje geskimd was en haar hele rekening leeggehaald was. Nu ben ik niet zo snel in paniek maar een beetje ongerust was ik toch wel. Denise zag het ff niet meer zitten en zag zich al verhongeren. Eerst maar eens bij de bank naar binnen om te vragen of er problemen waren en ja hoor, ze hadden problemen met de verbinding, godzijdank! Snel naar een andere bank want we hadden niet eens meer geld om een glaasje jus d’orange van €0,27 te kopen. Bij de andere bank lukte het gelukkig wel waarna we ons maar getrakteerd hebben op een halve kip met patat.
Na al dat lopen hadden we geen voeten meer over dus snel terug naar de Riad en met een glas jus d’orange op het dakterras gaan zitten om even lekker tot rust te komen. Dit gaan we morgen ook zeker doen want we hebben al zoveel ondernomen, nu is de tijd van relaxen aangebroken.
Toen de zon onder ging koelde het toch snel af en ben ik binnen gaan zitten met de laptop waar inmiddels een paar honderd digitale leesboeken op staan. In ieder geval genoeg om de komende jaren op vakantie te lezen.
In het hotel zitten we op de 2e etage en telkens als ik buiten onze kamer zit met mijn laptop om te lezen komt Achmed met een tafeltje, helemaal van beneden, en brengt ons een potje muntthee en voor ieder een roos. Zo schattig!!
Tot morgen, dan zal het laatste verslag uit Marrakesh geschreven worden. Daarna nog een laatste maar die komt uit Nederland, zo jammer maar dan is het weer voorbij met de pret.
Marrakech, het zit er weer op
19 maart
Temperauur 35 graden, zonnig met weinig wind

De laatste volle dag is aangebroken en we zijn vandaag vroeg opgestaan. Na het ontbijt weer even naar de souk, omdat Denise nog wat wilde kopen. Maar voor ons vertrek nog even het avonddiner besteld. Je kunt de heerlijkste maaltijden bestellen die alleen voor jou klaar worden gemaakt. En dit zijn natuurlijk allemaal Marokkaanse gerechten, mmmm we kunnen niet wachten.
Op het Jemaa el Fna plein werden we staande gehouden door een dame die henna tattoos maakt en voordat ik er erg in had pakte ze mijn hand en was al begonnen. It is a present zei Fatima! Ja ja, mooi niet natuurlijk want toen ze klaar was vroeg ze toch a little contribution. Anything you want lady. Heb maa snel 10 Dirham (€ 0,90) betaald en zijn op het dak van cafe Glacier wat gaan drinken. Onderwijl hadden we een prachtig uitzicht op het plein waar de mannen weer druk in de weer waren met aapjes, slangen en muziek.
Inmiddels was het toch weer half één geworden en we zijn, na het kopen van wat kleding voor Denise weer verder gegaan. Overigens hebben we weer een nieuwe kreet geleerd: this is original fake. En dan hebben we het over ‘merkkleding’ natuurlijk. Die houden we er in als we een keer op Beverwijk lopen want dat is toch een beetje de souk van Marrakech in het klein.
Nog even een kopje muntthee bij restaurant Terrasse des Epices. Dit behoort bij het Cafe des épices waar we eerder al een broodje hebben gegeten. Het blijft toch verrassend om, midden in de souk met al zijn smalle steegjes, een trap tegen te komen die leidt naar een oase van rust waar je heerlijk iets kan drinken. Op elke tafel een strooien hoed tegen de zon en de menukaart is een dubbel scholbord wat voor je neergezet wordt.
Na het scoren van wat broodjes voor tussen de middag zijn we ons snel om gaan kleden en hebben de hele middag op het dakterras gezeten met een boek. Vandaag doen we verder helemaal niets meer.
Wij zijn weer thuis
24 maart
Na een goede vlucht die zeer voorspoedig is verlopen zijn wij zaterdag 20/3 om half elf geland in Düsseldorf.
Teun stond ons al op te wachten en na wat controles zijn we richting huis vertrokken. Moe maar voldaan zijn we 's nachts om één uur in ons bed gerold.
Inmiddels zijn we al weer een paar dagen thuis en hebben al weer gewerkt. Jammer dat leuke dingen altijd zo snel voorbij gaan. Denise en ik hebben ons wel voorgenomen om nog een keer samen op pad te gaan, het is ons heel goed bevallen.
Maar eerst nog met Teun een weekje naar Ibiza en later onze grote reis naar Zuid Afrika.
Iedereen bedankt voor het lezen van ons verslag en voor de leuke opmerkingen die jullie er bij hebben geplaatst.
In oktober gaan jullie vast weer iets horen van ons uit het mooie Afrika!!
Comentários